|
| |
|
| |
45 |
|
| |
20.5.2008 |
|
| |
|
Türkiye de Yerli Araç Üretim Çabaları |
| |
|
ÜLKEMİZDE; 1928 yılından beri otomobil ve diğer araçları üretme çabaları sürüyor..
İlk olarak Ford; otomobil ve kamyon üretmek için bir fabrika kuruyor.O yılların imkanlarıyla ancak montaj yapılabilmekte.Fakat kısa bir süre sonra (bu konudaki çeşitli yayın ve bilgi kaynaklarına göre) bazı baskılarla bu üretim duruyor.O yıllardaki ekonomik krizin mutlaka payı vardır ama fabrikanın ülkemize gerekli olmadığı yönünde düşünenlerinde payı büyük.Üstelik bu fabrika sadece Türkiye'ye yönelik değil özellikle Ortadoğu, Ortaasya ve Rusya gibi ülkelere ihracat amacındadır.
ÇOK partili demokrasiyle beraber makineleşme çabaları da artıyor.Montaj ve ithal olarak piyasaya; özellikle traktör ve ticari araç (ağırlıklı olarak) giriyor.Ülkemizde 1928'li yıllardan sonra ilk üretimi (veya montaj) yapılan araç efsanevi Willys-Overland (Jeep) cip olmuştur.
Otosan ilk zamanlarda az sayıda Ford Consul otomobil ve kamyon montajı yapmıştır.
1961'de Türkiye'nin ilk yerli otomobili DEVRİM 129 günde sıfırdan ve yerli malzemeyle yapılmıştır.Üstelik Devrim zamanın bir çok otomobilinden iyidir.Bu gün hala çalışan Devrim otomobili Eskişehir'de Tülomsaş tesislerinde bulunmaktadır.Ve hala yıllara meydan okumaktadır.
DEVRİM; ithalatçı firmalar, bunların basındaki ve diğer destekçileri sayesinde baskılarla karalanmıştır.Ve Devrim; Türkiye'de yerli otomobil yapılabileceğini ispatlayarak tarihteki yerini almıştır..
1966'da ise ANADOL üretilmiş ve Türkiye'nin ilk seri üretim yerli otomobili olmuştur.Anadol yerli bir araç olmakla beraber, Ford motoru ve Reliant dizaynı kullanılmıştır.1974 ve 1978 arasında az sayıda üretilen Anadol STC 16 Türkiye'nin ilk yerli spor otomobili olmuştur.
Artık klasik otomobil olan Anadol'un tüm modelleri malesef Ford Taunus'a kurban edilerek üretimden kalkmıştır.
TOE 1960'ların sonlarında İngiliz Triumph lisansıyla ZAFER adıyla otomobil üretmek istenir.Fakat bir takım baskı ve olaylarla bu proje rafa kaldırılır.
BİR çok uluslararası marka; 1950'nin sonlarından itibaren ülkemizde montaj fabrikaları kurmuştur.Traktör ve ticari araçlara 1970'te otomobil firmaları eklenmiştir.
Oyak/Mais; Renault ve Tofaş ise Fiat'la pazara giriş yapmıştır.1990'larda montaj ağırlıklı üretim yapan Opel 2000'lerde ise artık ithalatçıdır.Otomobil markalarına Kore ve Japonya'dan; Hyundai, Honda ve Toyota katılarak yerli üretime geçer.Üstelik bir çok yerli üretilen model (dünyada) yılın otomobili veya ticari aracı seçilmişlerdir.Fakat yerlilik oranları düşündürücüdür.
Ülkemizde kurulan firmaların bazıları kapanmış (TOE, Genoto..),bazıları piyasadan ve ülkemizden çekilmiş ,bazıları isim değiştirerek üretimine devam etmekte (Başak Traktör,..) bazılarıda yabancı ortaktan ayrılarak yerli firma ( BMC, Askam ) özelliğine kavuşmuştur..
1979'larda ; Anadol A9, Anadol FW11, ÇAĞDAŞ ve Wankel motor projeleri gerçekleşmezken, 2000 yılında Cenova fuarında tanıtılan İMZA otomobilide bazı olaylar,baskılar ve Jetpa' nın sorunları yüzünden malesef üretilemedi.
BU arada bireysel olarak yerli otomobil veya yerli araç üretme çabalarıda oldu,oluyor.Sık sık gazete,dergi,televizyonda ve internette; firma olarak veya bireysel olarak yeni araçların yapılması gündeme geliyor..
Bazıları ruhsat ve diğer izinleri alabilirken bazılarıda sermaye veya sponsor eksiklileri yüzünden gerçekleşmiyor.Yada numune olarak kalıyor..
HATTAT; bir çok yerli ve Türk otomotiv firmasına orijinal yedek parça üretiyor.Traktör de üreten firmanın üreteceği yerli otomobilin yakında piyasa çıkması bekleniyor..
HÜSEYİN Yurdakul'un ürettiği MARAL'ın ikinci ve yeni modeli Nily ise yakında Amerika'da lisansla üretilecek.
DİARDİ; el üretimi spor otomobil olup İzmir' de Ömer Çenberci tarafından üretilmektedir.
ETOX ise Erteks firması tarafından üretilen, dizel motor seçeneğide olan Ferrari ve Posche tarzında bir otomobil..2007
ANADOL STC'nin imal edilmesinde emeği geçen mühendislerden Ekber Onuk ve oğlu Kaan Onuk' un tasarımını yaptığı ONUK Taşıt Sanayi'ne ait iki adet spor otomobil ( S56 ve SAZAN ) tasarladı.Yakın zamanda araçların seri üretime geçmesi bekleniyor..
MÜHENDİS Mustafa Beklen, 1971 yılında kendi imkanlarıyla BEKLEN adını verdiği otomobili geliştirdi.Otomobil o sene yapılan İzmir Fuarında sergilendi..Saate 250 km hız yapabilen araç 0-100 km'de zamanın parasıyla 20.40 TL benzin yakmaktadır..
ALİ Ak ve İshak Usta'nın yaptığı HUNTER adlı araç 10 yıldır kullanılmakta olup,son hız 160 km dir.
YOZGAT'LI Ahmet Ardıç, ŞİMENDİFER adlı Lpg ile çalışan araç imal etti.2006
SAFFET Selina; Tofaş Şahin motoru kullandığı yerli bir otomobil imal eder.Adıda SELİNA'dır.Aracın üretim onayı Sanayi ve Ticaret Bakanlığından alınmıştır.2006
ÇİFTYILDIZ Makina sahibi sahibi Mevlüt Kanat hurdaya ayrılan Murat 124'lerin motor, diğer aksamları ve kendi tasarımıyla 20 adet bahçe traktörü imal etti. 2004
KAPADOKYA'DA; bir Fransız tasarımcı ve üç Nevşehir'li usta tarafından üretilen Macera adlı otomobil Renault 12 motoru taşıyor.2004
VAN'DA, Necdet Aktay adlı usta dergiden gördüğü Ferrari 512'yi 7 farklı otomobil parçası kullanarak 8 yılda imal etti.
Araç 11.Van İpekyolu Fuarında sergilendi. 2005
Pİ MAKİNA; her türlü arazide gidebilen, Hummer araçlarına rakip Hamur (veya Simge ) adı verilen bazı parçaları hariç yerli imkanlarla cip üretti.ATO Başkanı Sinan Aygün aracı deneyip ''Çok uğraştım devirebilir miyim diye; ama olmadı'' şeklinde konuşarak projeyi desteklediğini açıkladı.Araç Hummer'in beşte bir fiyatına imal edildi.
Seri üretim için çalışmalar sürüyor.2003
ALTINBOĞA firması 1976 ve 1981 yıllarında yerli imkanlarla iki adet farklı otomobil üretti.Seri üretime geçemeden iki araçta imal edildikleri yıl (mafya?) yakıldı!!Ayrıca bu araçları imal edebilmek için bürokratik engellerle savaşan firma sahibi
Oktay Demirağ;
Türkiye'ye uçak fabrikası kazandıran, yurtdışına bile (İspanya,Irak ve İran)uçak satacakken engellenen, fabrikası kapattırılan, iflas ettirilen ( ülkeye demiryolları yaptığından soyadı Demirağ olan)
Nuri Demirağ'ın akrabalarından..Firma yerli olarak triportör üretiyor ve kamyonet gibi bazı projeler üzerinde çalışıyor.
KONYA'DA; Mehmet Topçu 4x4 özellikli, aynı anda önüne ve arkasına tarım aleti bağlanabilen mini bahçe traktörü üretti.İhracat için 10 000 sipariş alan aracın seri üretim için üniversite ile beraber ar-ge çalışmaları sürüyor.Mehmet Topçu, araca çocuklarının baş harflerinden oluşan bir isim koymuş; HAKE (Hakan, Ali, Kübra, Eda).2007
ŞAMİL; FATİH Başoğlu adlı girişimcinin imal ettiği spor otomobil şu anda prototip olarak duruyor.Sponsora ihtiyaç var.Gerekli mercilerden izin belgeleri alınmış durumda.2007 |
| |
|
|
| |
|
|
| |
 |
 |
|
|
